مناقشه سودان نشان دهنده شکست طرح انتقال – مسائل جهانی است

• نظر توسط اندرو فرمین (لندن)
• جمعه 21 آوریل 2023
• سرویس مطبوعاتی اینتر

دموکراسی خیانت کرد

در یک طرف ارتش به رهبری رهبر فعلی سودان، ژنرال عبدالفتاح البرهان قرار دارد. از سوی دیگر، نیروهای پشتیبانی سریع (RSF)، یک گروه شبه نظامی به رهبری ژنرال محمد حمدان داگالو، که معمولاً به نام همدی شناخته می شود، قرار دارند. هر دو طرف یکدیگر را مقصر می دانند و می گویند که از مذاکره امتناع می کنند.

این دو در کودتای اکتبر 2021 که منجر به سرنگونی یک دولت انتقالی شد، که در آگوست 2019 پس از سرنگونی دیکتاتور دیرینه عمر البشیر در پی یک خیزش مردمی روی کار آمد، همکاری کردند. آنها هرگز به دموکراسی متعهد نبودند. نیروهای نظامی در ابتدا تلاش کردند تا اعتراضات دموکراسی را با خشونت مرگبار سرکوب کنند. بدترین روز در 3 ژوئن 2019 رخ داد، زمانی که نیروهای RSF به تحصن خود با شلیک گلوله پایان دادند و بیش از 100 نفر را کشتند. هیچ پاسخگویی در مورد خشونت وجود ندارد.

کودتای نظامی اکتبر 2021، که اعتراضات گسترده و نافرمانی مدنی را به همراه داشت، با تلاشی کوتاه مدت و به طرز محسوسی برای یک توافق تقسیم قدرت بین نظامی و غیرنظامی که فقط از نوامبر 2021 تا ژانویه 2022 ادامه داشت، دنبال شد. اعتراضات و خشونت نظامی علیه آنها، ادامه داد. دسامبر 2022 شاهد امضای قراردادی بین ارتش و برخی گروه های غیرنظامی بود.

این قرارداد قرار بود یک انتقال دو ساله به دموکراسی را آغاز کند. برخی از گروه های طرفدار دموکراسی و احزاب سیاسی این طرح را رد کردند، اما جامعه بین المللی از همه طرف ها خواست که از آن حمایت کنند.

ارتش پیش از شروع جنگ به دنبال عقب نشینی از تعهدات خود بود. حالا حق با کسانی که در صداقت نیات و تمایل دو نیرو برای واگذاری شک داشتند، ثابت شده است.

غیرنظامیان در خط تیراندازی

روابط بین دو رهبر نظامی به طور فزاینده ای تیره شده بود و سرانجام در 15 آوریل درگیری آغاز شد. تلاش ها برای آتش بس بشردوستانه تاکنون بی نتیجه مانده است.

غیرنظامیان در خط تیراندازی هستند. سردرگمی زیادی در زمین وجود دارد و بدست آوردن آمار دقیق تلفات را دشوار می کند، اما در حال حاضر بیش از 300 غیرنظامی کشته و هزاران نفر زخمی شده اند.

مکان‌های اصلی مناقشه خارطوم، مانند فرودگاه و پایگاه‌های نظامی، در کنار خانه‌های غیرنظامی قرار دارند و مردم را در برابر حملات هوایی آسیب‌پذیر می‌کنند. مردم در خانه‌ها و محل‌های کارشان گیر افتاده‌اند و منابع غذایی محدودی دارند و آب و برق قطع شده است. برخی خانه هایشان توسط سربازان RSF تصرف شده است. هزاران نفر فرار کرده اند.

بسیاری از بیمارستان ها مجبور به تخلیه شده اند یا با کمبود منابع حیاتی مواجه شده اند و گزارش هایی از حملات به مراکز بهداشتی وجود دارد. همچنین گزارش هایی وجود دارد مبنی بر اینکه کارکنان سازمان ملل و سایر امدادگران هدف قرار گرفته اند و دفاتر سازمان های بشردوستانه غارت شده اند.

نبرد برای قدرت

منشأ بحران کنونی در اعزام البشیر از نیروهای شبه نظامی، جنجاوید، برای سرکوب وحشیانه شورش در دارفور در سال 2003 است. خشونت به حدی بود که البشیر همچنان مشمول حکم بازداشت دادگاه کیفری بین المللی به اتهام نسل کشی است. جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی.

البشیر با به رسمیت شناختن اثربخشی وحشیانه آن، جنجاوید را به طور رسمی به نیروهای RSF سازماندهی کرد. برای او مناسب بود که دو نیرو داشته باشد که بتواند در مقابل یکدیگر بازی کند، اگرچه در نهایت آنها با هم کار کردند تا او را بیرون کنند. تنش هایی که از آن زمان به وجود آمده تا حدی منعکس کننده برخورد فرهنگ ها بین دو رهبر و جاه طلبی آشکار همدی برای مقام عالی است.

اما بیشتر رقابت برای برتری سیاسی و اقتصادی است. ارتش همیشه قدرت پشت ریاست جمهوری بوده است و گفته می شود که کنترل شرکت های بزرگ را در اختیار دارد، زیرا بسیاری از مشاغل را که زمانی متعلق به البشیر و حلقه نزدیکش بود، در اختیار گرفته است.

همدی منابع ثروت خود را دارد، از جمله استخراج غیرقانونی طلا – چیزی که او را با روسیه مرتبط می‌کند، و طبق گزارش‌ها، نیروهای مزدور از گروه مخوف واگنر در ازای صادرات طلا به روسیه از معادن طلا محافظت می‌کنند. اکنون واگنر ادعا می کند که موشک های RSF را تامین می کند.

همدی خود را حامی فرآیندهای انتقالی قرار داده بود، نیرنگی که او را قادر ساخت تا قدرت ارتش را به چالش بکشد. البرهان همیشه یک چهره سازشکار بود و ظاهراً سودان را در مرحله گذار رهبری می کرد و در عین حال از منافع گسترده ارتش نیز دفاع می کرد. به نظر می رسد که پیشنهادات برای ادغام این دو نیرو، نقطه پایانی بوده است که پایگاه قدرت همدی را تهدید می کند و این را به یک مبارزه وجودی تبدیل می کند.

شکست بین المللی

کشورهای دموکراتیک که از طرح انتقال حمایت می کردند می خواستند به آن ایمان داشته باشند و اساساً به بهترین ها امیدوار بودند.

منفعت شخصی نیز هرگز از محاسبات نیروهای بیرونی دور نبوده است. در سال‌های اخیر، بودجه اتحادیه اروپا به‌طور غیرمستقیم راه خود را به RSF برای نقش کنترل مرزی خود پیدا کرد و به جلوگیری از ورود مردم به اروپا کمک کرد. اشتغال اتحادیه اروپا به کنترل مهاجرت بر نگرانی های دموکراسی و حقوق بشر غلبه کرد.

در همین حال، دولت مصر، بازیگری با نفوذ در سودان، کاملاً پشت سر البرهان است: می‌خواهد مدل داخلی حکومت سرکوبگر خود توسط یک مرد قدرتمند نظامی در همسایه جنوبی‌اش اعمال شود. روسیه قویاً از همدی حمایت می کند، در حالی که عربستان سعودی و امارات متحده عربی ممکن است ترجیح قوی بین این دو نداشته باشند تا زمانی که نتیجه دموکراسی نباشد.

وجه مشترک همه رویکردهای اتخاذ شده این است که آنها عمدتاً از بالا به پایین هستند و به رهبران ایمان دارند و در عین حال نتوانسته‌اند تنش‌هایی را که منجر به خشونت می‌شوند، برطرف کنند. اکنون محدودیت های آن رویکرد باید آشکار شود.

جنبش دموکراسی سودان به طور مداوم نادیده گرفته شده است. اما مردم نمی‌خواهند آینده‌شان به انتخاب ناامیدکننده دو جنگ‌سالار ختم شود. این درگیری باید به هر تصوری که می توان انتظار داشت هر یک از فرماندهان نظامی انتقال به دموکراسی را رهبری کند، پایان دهد.

دولت‌های دموکراتیک باید خط محکم‌تری برای درخواست نه‌تنها برای پایان دادن به درگیری، بلکه برای دنبال کردن یک انتقال واقعی به رهبری غیرنظامیان اتخاذ کنند. با این باید پاسخگویی در قبال خشونت همراه شود.

از این پس، جهان خارج باید به صداهای جامعه مدنی سودان گوش دهد و از آنها راهنمایی شود – در بازگرداندن صلح و ایجاد دموکراسی.

اندرو فیرمین سردبیر سیویکوس، کارگردان و نویسنده سیویکوس لنز و نویسنده مشترک گزارش وضعیت جامعه مدنی است.

© Inter Press Service (2023) – کلیه حقوق محفوظ استمنبع اصلی: Inter Press Service